Koncepcja

W kwietniu 2017 roku Zarząd  Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot (OMGGS) powołał zespół projektowy ds. budowy Systemu Roweru Metropolitalnego. W jego skład wchodzili: kierownik projektu, oficerowie rowerowi z gmin uczestniczących w projekcie, a także specjaliści od prawa zamówień publicznych. Chęć przystąpienia do projektu zgłosiło 14 gmin: Gdańsk, Gdynia, Sopot, Żukowo, Reda, Pruszcz Gdański, Tczew, Sierakowice, Rumia, Somonino, Stężyca, Kartuzy, Puck i Władysławowo. Koncepcja zakładała budowę systemu opartego o flotę rowerów publicznych wraz z zapleczem technicznym i teleinformatycznym. W ramach projektu planowano zakup około 3,5 tys. rowerów IV generacji z zainstalowanym modułem GPS i elektrozamkiem. Ostateczne rozwiązania miały być wypracowane w studium koncepcyjnym i dialogu technicznym przed ogłoszeniem przetargu. Wdrożenie systemu planowano na II połowę 2018 roku. Uruchomienie roweru metropolitalnego, poza popularyzacją jednośladów, jako jednego z podstawowych środków transportu, było także ściśle powiązane z potrzebą stworzenia nowoczesnych węzłów przesiadkowych. Rower metropolitalny miał zwiększyć dostępność węzłów integracyjnych i umożliwić szybszą i bardziej komfortową przesiadkę np. na pociąg, autobus, trolejbus czy tramwaj.  Koncepcja projektu zakładała również zwiększenie mobilności podróżnych i stworzenie alternatywy wobec podróży samochodem, co miało ograniczyć negatywny wpływ na środowisko i zredukować emisję spalin i hałasu. Koncepcja zakładała uruchomienie najnowocześniejszego, a zarazem największego, pod względem obszaru działania, systemu rowerów miejskich w Polsce.

Zasięg terytorialny projektu prezentuje poniższa mapka:

Założenia przetargowe

Warunki przetargowe opracowywał zespół projektowy ds. budowy Systemu Roweru Metropolitalnego od kwietnia 2017 roku do marca 2018 roku. Specyfikacja przetargu została oparta na Studium koncepcyjnym przygotowanym przez EU-CONSULT Spółka z o.o. oraz na dialogu technicznym, w którym wzięło udział 10 firm obsługujących systemy w Europie i Azji. Przetarg na najnowocześniejszy i największy system roweru publicznego w Polsce został ogłoszony 19 marca 2018 roku. Zakładał budowę systemu składającego się z minimum 3866 rowerów, w tym co najmniej 10% z napędem elektrycznym. Z uwagi na ukształtowanie terenu działania roweru publicznego, na którym występuje wiele wzniesień, podjęto decyzję, aby cześć floty rowerów posiadała wspomaganie elektryczne. Wedle założeń podróż rowerem do pracy w garniturze, sukience czy na szpilkach miała się odbyć bez większego zmęczenia. W warunkach przetargowych zapisano również, że przyszły użytkownik będzie mógł wypożyczyć i zostawić rower na jednej z 660 stacji postojowych. Za dodatkową opłatą rower będzie mógł zostawić poza stacją. Wypożyczenie roweru nie zajmie użytkownikowi więcej niż 10 sekund. System będzie oparty o rowery 4 generacji, wyposażone w moduły GPS, GSM i elektrozamek. System teleinformatyczny będzie wyposażony w moduł geolokalizacji, wypożyczeń i rezerwacji. W przetargu mogły wziąć udział wyłącznie firmy, które spełniały wyśrubowane wymogi: potencjalni wykonawcy musieli wykazać m.in. średni przychód za ostatnie 3 lata obrotowe na poziomie nie mniejszym niż 3 miliony zł oraz  doświadczenie w zarządzaniu 1500 rowerami przez co najmniej rok. Koszt abonamentu miesięcznego ustalono na 10 zł. W tej cenie użytkownik otrzymać miał 90 min do wykorzystania na przejazdy każdego dnia. Wybrany wykonawca miał zbudować od podstaw system rowerów publicznych wraz z niezbędnym zapleczem technicznym i teleinformatycznym. Komisja przetargowa wyłoniła wykonawcę na podstawie 3 kryteriów: cena (60%), udział rowerów z napędem elektrycznym (35%) oraz dostarczenie dodatkowych rowerów powyżej liczby minimalnej 3866 sztuk (5%). Wybrany wykonawca otrzymał 5 miesięcy od zawarcia umowy na wdrożenie I etapu systemu obejmującego minimum 30% rowerów. Zapisy przetargowe zakładały, że całość projektu miała zostać uruchomiona do 1 marca 2019 r., umowa miała zostać podpisana na na okres 6 lat i 6 miesięcy, licząc od momentu startu całego systemu.

Rozstrzygnięcie przetargu

Przetarg został rozstrzygnięty 29 maja 2019 roku. Wpłynęły 3 oferty:  Irlandzkie Konsorcjum – 32,5 mln zł - 10% rowerów elektrycznych (oferta została odrzucona z powodów formalnych), NB Tricity – 40,3 mln zł (100% rowerów elektrycznych) oraz BikeU – 76,7 mln zł (100% rowerów elektrycznych). Najkorzystniejsza oferta została złożona przez NB Tricity. Umowa opiewająca na sumę 40,3 mln zł i trwająca 6,5 roku zakładała dostarczenie 4080 rowerów wspomaganych elektrycznie, 660 stacji rowerowych (ponad 4200 stojaków), aplikacji mobilnej, strony internetowej i systemu nadzoru wykonawcy oraz operowanie systemem. Umowa została podpisana 18 czerwca 2018 roku. Zgodnie z nią I etap Mevo (30% floty) miał być wdrożony do 18 listopada 2018 roku, zaś pozostałe rowery dostarczone do 1 marca 2019 roku.
 

Wdrożenie systemu

I etap Mevo, w skład którego wchodziły 1224 rowery oraz całe zaplecze technologiczne, został uruchomiony z opóźnieniem 26 marca 2019 roku. Poprzedziły go kilkumiesięczne testy przeprowadzone przez zespół projektowy. Sprawdzane były wszystkie funkcjonalności systemu, które miały spełnić oczekiwania użytkowników. Wykonawca przez dłuższy czas nie mógł uporać się z problemem prawidłowo działającej aplikacji do obsługi systemu oraz oprogramowaniem GPS, które  zbyt mało dokładne lokalizowało rowery. System cieszył się ogromnym zainteresowaniem wśród mieszkańców. Rowery Mevo były najczęściej wypożyczanymi rowerami miejskimi w Polsce. Każdy rower był wypożyczany średnio 12 razy każdego dnia. Dla porównania ta sama średnia w Poznaniu i Wrocławiu wynosi 5, a w Warszawie i Łodzi 6. Do końca października 2019 roku w systemie zarejestrowało się 167 tys. użytkowników, którzy wypożyczyli rowery ponad 2,3 mln razy. Mimo zapewnień operatora, spółki NB Tricity, nigdy nie udało się dostarczyć do OMGGS pozostałych rowerów.

Rozwiązanie umowy

28 października 2019 roku Zarząd OMGGS podjął decyzję o rozwiązaniu umowy z Operatorem. W ocenie Zarządu, popartej analizą prawną i ekonomiczną, była to jedyna szansa na uratowanie idei roweru metropolitalnego dla mieszkańców, a także ochronę środków publicznych przeznaczonych na finansowanie tego projektu. Zarząd OMGGS dawał NB Tricity sp. z o.o. wiele szans i wyznaczał liczne dodatkowe terminy, na wykonanie warunków umowy tj. dostarczenie kolejnych transz rowerów oraz zapewnienie poprawnego działania systemu. Kolejne przedłużone terminy, wskazywane i obiecywane przez NB Tricity nie zostały jednak dotrzymane. W trakcie obowiązywania umowy OMGGS zapłacił spółce wykonawcy9,76 mln zł. Po rozwiązaniu umowy OMGGS zachował: rowery, stacje postoju, aplikację, stronę internetową oraz system nadzoru.  Wartość stacji rowerowych to ok. 3,9 mln zł, rowerów - ok. 3,6 mln zł, a systemu IT - ok. 650 tys. zł. OMGGS zabezpieczył również środki z gwarancji bankowej w wysokości ponad 4 mln zł. Stowarzyszenie zabezpieczyło również dofinansowanie unijne, w wysokości ponad 17,2 mln zł, które było przeznaczone na Budowę Systemu Roweru Metropolitalnego. Całość środków została przesunięta na budowę węzłów integracyjnych na obszarze 14 gmin biorących udział w MEVO. Rowery Mevo będące własnością OMGGS zostały zabrane z ulic metropolii i zabezpieczone. Aktualnie trwa audyt całego sprzętu oraz IT. 

Dialog techniczny

12 listopada 2019 roku został ogłoszony dialog techniczny dotyczący ponownego uruchomienia roweru Mevo. Są to konsultacje z wykonawcami potencjalnie zainteresowanymi operowaniem i rozwojem systemem w przyszłości. Dialog techniczny nie jest osobnym trybem postępowania, w wyniku którego zostanie dokonany wybór wykonawcy. Pozwoli natomiast na opracowanie dokumentacji przetargowej, która uwzględni obecnie dostępne na rynku rozwiązania i w największym zakresie będzie odpowiadać potrzebom mieszkańców metropolii. Przedmiotem dialogu, który odbywał się od 3 do 20 grudnia było doradztwo dotyczące przede wszystkim zagadnień technicznych, prawnych, organizacyjnych, ekonomicznych i logistycznych związanych z funkcjonowaniem roweru metropolitalnego Mevo, a także zebranie informacji na temat najnowszych i najkorzystniejszych rozwiązań technologicznych. Zebrane dane posłużą do opracowania dokumentacji postępowania, które będzie miało na celu wyłonienie operatora roweru miejskiego.