Ponad dwie dekady obecności Polski w strukturach Unii Europejskiej właśnie stały się faktem. To doskonała okazja, by spojrzeć wstecz i podsumować, co dzięki temu członkostwu udało się osiągnąć – zwłaszcza w wymiarze lokalnym i regionalnym. Metropolia w tym czasie zrealizowała dziesiątki inwestycji, które zmieniły codzienność mieszkańców. Kolejne inwestycje przed nami. 

_{W latach 2014-2020 zrealizowano z pomocą funduszy unijnych sporą liczbę inwestycji w wielu samorządach Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot.} 

Od momentu rozpoczęcia działań OMGGS w ramach unijnych perspektyw finansowych, metropolia otrzymała blisko 3 miliardy zł na realizację Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Do tego dochodzi ponad 27 milionów zł na projekty związane z transportem, integracją społeczną, ochroną środowiska i współpracą między metropoliami.

Jak to się zaczęło? Związek ZIT i pierwsze wspólne działania

14 lutego 2014 roku samorządowcy OMGGS podpisali porozumienie powołujące do życia Związek ZIT złożony z 36 samorządów. To wtedy rozpoczęła się realizacja projektów współfinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego 2014–2020, o wartości 1,9 mld zł (w tym 1,12 mld zł z UE). Równolegle OMGGS koordynował inwestycje z Programu Infrastruktura i Środowisko – 1,4 mld zł, z czego UE pokryła ponad 708 mln zł.
 

Efekty? Oto tylko wybrane z nich:

• 26 węzłów przesiadkowych, 116 km ścieżek rowerowych, parkingi na 3000 aut i 2500 rowerów,
• nowoczesny tabor: 55 autobusów, 51 trolejbusów i 15 tramwajów,
• 7,7 km nowych torów tramwajowych,
• modernizacja peronów SKM w Gdyni, Rumi i Gdańsku, remont dworca w Gdyni, centrum monitoringu SKM,
• termomodernizacja 262 budynków publicznych i 848 gospodarstw domowych,
• rozbudowa sieci ciepłowniczych w kilkunastu dzielnicach i miejscowościach,
• budowa centrów opieki geriatrycznej w Gdańsku i Sopocie,
• rewitalizacja 13 dzielnic w 8 miastach,
• prawie 18 tys. osób bezrobotnych i zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem dostało pomoc,
• TriPOLIS – wspólna oferta parków naukowo-technologicznych dla przedsiębiorców.

Więcej o projektach 2014-2020 - czytaj tu.

Nowa perspektywa, nowe możliwości 

W latach 2021–2027 OMGGS przeznaczy na inwestycje ponad 780 mln zł – środki te trafią do 46 gmin i powiatów, które zrealizują 118 projektów. Wśród nich:

• nowe węzły integracyjne,
• pomoc psychoterapeutyczna dla dzieci i młodzieży,
• termomodernizacje kolejnych placówek edukacyjnych i komunalnych,
• więcej zieleni w przestrzeni publicznej,
• świetlice i kluby dla seniorów,
• wsparcie integracji imigrantów.
   

Środki pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (708 mln zł) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (75 mln zł). Dodatkowo, OMGGS ma szansę otrzymać 450 mln zł na 6 projektów transportowych w ramach programu „Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko” – w tym nową linię tramwajową, buspasy, ścieżki rowerowe i węzły przesiadkowe.

Więcej o finansowaniu w tej perspektywie - czytaj tu.

Europejskie projekty, europejska współpraca

Dzięki funduszom unijnym OMGGS angażuje się także w projekty międzynarodowe. Pracownicy uczestniczą w programach z udziałem uczelni, miast i instytucji z całej Europy. Tematy? Zrównoważony transport, integracja imigrantów, odnawialne źródła energii, Smart City i polityka spójności.

Przykłady projektów:
 

• RiConnect – wspólnie z Barceloną, Paryżem czy Amsterdamem, OMGGS pracował nad nowym podejściem do mobilności. Powstał m.in. Plan Mobilności dla Półwyspu Helskiego, a studenci PG projektowali miejskie przestrzenie w Helu, Pucku i Władysławowie.

• L-energy – z partnerami z Polski, Niemiec i Litwy analizowano wykorzystanie biogazu i LNG jako czystych źródeł energii. OMGGS przygotował studia wdrożeniowe dla komunikacji miejskiej i przedsiębiorstw.

• Smart-up BSR – wymiana wiedzy między 9 krajami regionu Morza Bałtyckiego na temat zdrowego starzenia, klimatu, GOZ i Smart City. OMGGS zorganizował trzydniowe warsztaty InnoCamp.
   

• EPIC – wspólne działania z samorządami m.in. Lizbony, Ioanniny czy Oberhausen na rzecz integracji imigrantów. Badanie migracyjne w OMGGS i kampania informacyjna.
   

• CAMELOT – współpraca z metropoliami z Włoch, Portugalii, Hiszpanii czy Chorwacji na temat zarządzania funduszami UE i roli mieszkańców w tym procesie. 

• ESPON METRO – badania porównawcze 9 europejskich metropolii. OMGGS analizował, jak skutecznie łączyć politykę spójności z rozwojem lokalnym.
• LOCALISED - wspólne działania z europejskimi samorządami i instytucji badawczymi, dotyczące planowania i wdrażania transformacji energetycznej oraz adaptację do zmian klimatu. Jednym z tych narzędzi, które umożliwi przyspieszenie działań planistycznych i wdrożenie klimatycznych modeli biznesowych, jest tzw. kalkulator klimatyczny.
• COVER - międzynarodowy projekt, w którym eksperci z Uniwersytetu Gdańskiego i Politechniki Gdańskiej zbadają, jak udoskonalić funkcjonowanie Systemu Roweru Metropolitalnego MEVO, by jeszcze lepiej odpowiadał na potrzeby mieszkańców.

Samorządy a dofinansowania UE - nowe możliwości w nowej perspektywie

Dla samorządów, chcących zrealizować różnego rodzaju przedsięwzięcia, zgodne ze strategią OMGGS, które zawierają się w czterech kluczowych celach, takich jak: klimat i przestrzeń, sprawny transport, wykorzystanie potencjału społecznego i gospodarczego i efektywna koordynacja współpracy metropolitalnej, dostępne są w tej perspektywie unijnej liczne źródła finansowania. Rozwój gmin mogą wspierać środki m.in. z programów FEnIKS, KPO, Project Support Facility oraz Funduszu Szwajcarskiego. Więcej informacji – czytaj tu. 

Warto również wiedzieć, że Komisja Europejska prowadzi EU Funding & Tenders Portal, gdzie znajdują się ogłoszenia o otwartych naborach na projekty współfinansowane z funduszy UE. Więcej informacji – czytaj tu.