Zrównoważona mobilność, dostępność transportu i jakość życia w miastach – to hasła wybrzmiewające podczas dwudniowych warsztatów, które odbyły się w Gdańsku. Spotkanie zgromadziło przedstawicieli samorządów, ekspertów ds. transportu i planowania przestrzennego, a także praktyków z Holandii, którzy dzielili się wiedzą i najlepszymi praktykami. 
 

_{Na zdjęciu: uczestniczy warsztatów przy dworcu Gdańsk Wrzeszcz, fot. Konrad Kędzior}

Integracja transportu rowerowego z kolejowym - temu poświęcone były polsko-niderlandzkie warsztaty, które odbyły się w Gdańsku w dniach 27–28 maja. Wydarzenie zorganizowane przez Obszar Metropolitalny Gdańsk–Gdynia–Sopot we współpracy z Dutch Cycling Embassy i Invest Gda przyciągnęło kilkudziesięciu specjalistów z Pomorza, zajmujących się mobilnością i transportem. Holenderscy specjaliści podzieli się z nimi wiedzą, praktyką i nowościami w zakresie mobilności oraz zainspirowali do innowacyjnych rozwiązań. 

Infrastruktura rowerowa pod lupą

Jakie wyzwania wiążą się z planowaniem zrównoważonego transportu? W trakcie praktycznej części szkolenia analizowano zarówno infrastrukturę rowerową (hardware), działania promocyjne i komunikacyjne (software), jak i struktury organizacyjne (orgware) potrzebne do efektywnego wdrożenia zmian.

- Cieszę się, że skupiliśmy się na rozwoju transportu rowerowo-kolejowego – od tworzenia węzłów przesiadkowych, przez planowanie otaczającej przestrzeni, po rozwiązania ostatniej mili. Wierzę, że zdobyta dzisiaj wiedza jest możliwa do wykorzystania w praktyce - komentuje Michał Kwas, koordynator ds. zrównoważonej mobilności i zarządzania projektami w OMGGS. 

Jak połączyć rower i transport publiczny

Pierwszy dzień warsztatów rozpoczął się od prezentacji filmu „Razem na rowerze”, ukazującego, jak efektywne połączenie infrastruktury rowerowej z transportem publicznym może zrewolucjonizować sposób poruszania się po miastach. 

- Ten film to było coś więcej niż prezentacja – to był apel o tworzenie miast przyjaznym pieszym i rowerzystom. Rower to dla mnie nie tylko środek transportu. To przede wszystkim wolność. Kiedy wsiadam na rower, miasto staje się moje — bez stresu, bez czekania. Chciałbym, żeby każdy mógł to poczuć - powiedział Igor Dorawa, jeden z uczestników warsztatu.
 

_{Na zdjęciu: uczestnicy warsztatów, fot. Konrad Kędzior}

Jak promować rower, jak promować ruch pieszy 

Jednym z kluczowych tematów spotkania była organizacja systemu wypożyczalni rowerów, szczególnie w kontekście szczytowego zapotrzebowania w godzinach porannych i popołudniowych. Eksperci podkreślali znaczenie prognozowania ruchu i elastycznego zarządzania flotą. Natomiast w części poświęconej komunikacji zastanawiano się, jak skutecznie promować rower i chodzenie pieszo jako codzienny środek transportu – zwłaszcza po zakończeniu inwestycji. Wskazano na potrzebę dostosowania przekazu do różnych grup odbiorców: od młodzieży, przez seniorów, po osoby pracujące poza centrum.

To, co ważne, to, co jest potrzebne

Podczas warsztatów szczególną uwagę poświęcono pięciu kluczowym zasadom projektowania infrastruktury rowerowej. Jak podkreślali eksperci z Dutch Cycling Embassy, to nie są tylko techniczne wytyczne – to fundamenty budowania przestrzeni miejskiej, która odpowiada na realne potrzeby mieszkańców.

Spójna sieć tras rowerowych powinna łączyć wszystkie istotne punkty codziennych podróży: od domu, przez szkołę czy pracę, aż po stacje kolejowe. Liczy się także bezpośredniość – czyli brak zbędnych objazdów i utrudnień, które mogą zniechęcać do jazdy. Bezpieczeństwo zapewniają fizyczne oddzielenie od ruchu samochodowego, widoczne skrzyżowania oraz monitorowane parkingi rowerowe. Komfort i atrakcyjność — takie jak gładka nawierzchnia, zieleń czy przyjazna przestrzeń wokół tras — sprawiają, że jazda rowerem staje się codzienną przyjemnością, a nie tylko środkiem do celu.
 

_{Na zdjęciu: uczestnicy warsztatów, fot. Konrad Kędzior}

Rower, kolej, transport publiczny - jak to pogodzić

Holenderscy eksperci bezpośrednio wskazali to, co czyni podróże rowerem i transportem publicznym atrakcyjnymi i dostępnymi.

- Spójność, bezpośredniość, bezpieczeństwo, komfort, atrakcyjność. To dzięki nim, konsekwencji i umiejętnym wyciąganiu wniosków, udało się skutecznie połączyć transport publiczny, kolej i komunikację rowerową, Wierzę, że jest to możliwe w każdym mieście – podkreślił Chris Bruntlett, jeden z prowadzących warsztaty.

Z kolei Niels van Oort podkreślił znaczenie projektowania stacji i parkingów rowerowych, jako to nie tylko kwestię liczby stojaków czy zadaszenia, lecz przemyślany element całego systemu.

- Podczas pracy w grupach analizowaliśmy m.in. Luzino i Gdańsk, by zrozumieć, jak różne lokalne uwarunkowania wpływają na skuteczną integrację transportu rowerowego z kolejowym. Kluczowe jest, by rowerzysta mógł bezpiecznie i wygodnie zostawić swój rower przy stacji, a potem szybko przesiąść się do pociągu. To musi działać jak dobrze zaprojektowany zegarek – zaznaczył Niels van Oort.

Jak to się robi w Holandii

Specjaliści z Holandii przybliżyli uczestnikom wydarzenia holenderski model integracji rowerów z pociągami. Okazuje się, że jednoślad i pociąg stanowią  idealne połączenie. Dlaczego? Bo elastyczność roweru i szybkość kolei mogą zastąpić samochód w codziennych dojazdach.

Skupiono się też na istotnych elementach skutecznego zarządzania i finansowania projektów tego typu. Wnioski? Niezwykle istotna jest stabilność finansowa inwestycji i szczegółowy plan działań uwzględniający wszelkie możliwe sytuacje kryzysowe i mogące pojawić się scenariusze.

Dodatkowo, w trakcie szkolenia Ed Douma oraz Simone Jorink skupili się na temacie stacji kolejowych jako węzłów przesiadkowych i roli dobrze zaprojektowanych parkingów rowerowych. Podzielili się skutecznymi sposobami ich projektowania i przybliżyli plan działań w tym zakresie. 

Nie tylko teoria, ale też praktyka 

Uczestnicy mieli także okazję do współpracy podczas gry zespołowej „Optymalna Kombinacja”, która polegała na planowaniu rozwiązań transportowych z perspektywy różnych interesariuszy. 

Drugiego dnia odbyła się sesja terenowa przy stacji Gdańsk-Wrzeszcz, gdzie omawiano możliwości rozwoju infrastruktury rowerowej w przestrzeni istniejących stacji. W dalszej części dnia uczestnicy pracowali w grupach nad koncepcją sieci rowerowej oraz projektowaniem parkingów rowerowych, prezentując wyniki swojej pracy i proponując konkretne zmiany. 
 

_{Na zdjęciu: uczestnicy warsztatów na parkingu rowerowym przy dworcu Gdańsk-Wrzeszcz, fot. Konrad Kędzior}
 

- Pracowaliśmy w gronie samorządowców, specjalistów odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne, transport i rozwój infrastruktury. Chcemy uczyć się od najlepszych i przenosić sprawdzone rozwiązania na nasz metropolitalny grunt – podsumował Michał Glaser, Prezes Zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot.

Kilka słów o Dutch Cycling Embassy

To czołowa holenderska organizacja non-profit, która od ponad 10 lat dzieli się doświadczeniem mobilności rowerowej z miastami i regionami z całego świata. Warsztaty Dutch Cycling Embassy polegają na współpracy holenderskich ekspertów z lokalnymi zespołami po to, by opracować rozwiązania odpowiednie dla danego miejsca.

Dwudniowy warsztat w dniach 27-28 maja, organizowany przez Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot w ramach Metropolitalnego Centrum Kompetencji, przeprowadzili trenerzy z organizacji Dutch Cycling Embassy:

• Chris Bruntlett – autor książki “Building the Cycling City”, autorytet w dziedzinie holenderskiego modelu mobilności,
• Simone Jorink – specjalistka w zakresie przyjaznej użytkownikom infrastruktury parkingowej,
• Niels van Oort – naukowiec specjalizujący się w integracji transportu publicznego i rowerowego. 

Warsztaty były finansowane ze środków Unii Europejskiej, w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z projektu Pomocy Technicznej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027.