„Pomorska szkoła wielokulturowa - jak oddolnie poprawiać szkołę we współpracy z samorządem” - tak brzmiał tytuł konferencji zrealizowanej w Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli. Wydarzenie skierowane do dyrektorów dotyczyło wyzwań, przed którymi stoją dzisiejsze szkoły, przyjmujące uczniów z doświadczeniem migracji.

Aktualnie do polskich szkół i przedszkoli uczęszcza ponad 184 tysiące ukraińskich dzieci, które przybyły do naszego kraju po agresji rosyjskiej. W województwie pomorskim jest ich ponad 14 tysięcy. Pomimo iż nasz region od zawsze słynął z wielokulturowości, sytuacja, z którą mierzą się teraz pomorskie szkoły, jest wyjątkowa i stawia przed nauczycielami nowe wyzwania.

Cel konferencji to pomoc dyrektorom w świadomym prowadzeniu placówki wielokulturowej - otwartej i gotowej wspierać uczniów z doświadczeniem migracji.

Na początku spotkania uczestników przywitali organizatorzy: Ewa Furche, dyrektor pomorskiego CEN oraz Michał Glaser, Prezes Zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot.

- Szkoły są kluczowym elementem budowania integracji imigrantów. Dziękuję Państwu za to, że ten system na co dzień współtworzycie i staracie się go ulepszać – zwrócił się do dyrektorów Michał Glaser. - Każda silna metropolia to metropolia różnorodności. Musimy na nią być otwarci - podkreślił.

^{Ewa Furche, dyrektor Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli i Michał Glaser, Prezes Zarządu OMGGS}

Wykłady i dyskusje wokół tematu uczniów-migrantów

Wydarzenie podzielono na dwie części - w pierwszej zaplanowano wykłady, a w drugiej panele dyskusyjne.

Konferencję otworzył wykład dr Magdaleny Żadkowskiej, która odniosła się do problemu szoku kulturowego doświadczanego przez przybyłych do Polski Ukraińców. Zderzeni z innymi przepisami prawa, nieznaną dotychczas biurokracją, a także zmagający się ze stereotypowym postrzeganiem uchodźcy, czują się w Polsce zagubieni. Nie bez znaczenia jest tu również trauma wojenna, której doświadcza aż ¾ ukraińskich uchodźców w naszym kraju. Czynniki te szczególnie mocno odbijają się na najmłodszych - przedszkolakach i uczniach, którzy trafili do polskich placówek. Dr Żadkowska przybliżyła także uczestnikom wyniki badań, według których obecni w naszym kraju migranci wojenni to w większości kobiety z tzw. klasy średniej oraz dzieci.

Dr Agnieszka Tomasik mówiła natomiast o kulturze pracy placówki. W swoim wykładzie dużą uwagę poświęciła roli nauczyciela. Pedagog w szkole wielokulturowej powinien chętnie podejmować nowe wyzwania, odznaczać się otwartością i umiejętnością adaptacji do nowych warunków.
- Potrzebujemy ludzi, którzy nie boją się zmian – podkreślała dr Tomasik.
Aby nauczyciel miał siłę stawiać czoła nowym zadaniom, potrzebuje zadbać o swój dobrostan. To bardzo ważny aspekt pracy pedagoga, o którym również wspomniała prelegentka.
- Musimy stworzyć regulaminy, które pozwolą nauczycielowi odpocząć. - zaznaczyła.

O drodze uczniów-migrantów do sukcesu edukacyjnego mówiła dr Beata Katarzyna Jędryka. Wspomniany sukces to nie tylko uzyskiwanie pozytywnych ocen. To przede wszystkim znajomość języka w codziennej komunikacji, aktywny udział ucznia w zajęciach dydaktycznych, rozumienie treści edukacyjnych, czy rozwijanie zainteresowań w języku polskim.
– Znajomość języka jest kluczową umiejętnością, aby funkcjonować w przestrzeni szkolnej i pozaszkolnej – podkreślała dr Jędryka.

^{Dr Magdalena Żadkowska podczas wykładu „Zmiana, której społecznie doświadczamy - co badania mówią nam o migracjach”}

^{Wykład „Kultura szkoły, kapitał społeczny nauczycieli – rozwiązania w stronę edukacji włączającej”, dr Agnieszka Tomasik}

W drugiej części wydarzenia odbyły się dwa panele dyskusyjne. O szkole wielokulturowej, stojących przed nią wyzwaniach, sukcesach i obszarach do rozwoju rozmawiały: Inna Shostak (nauczyciel akademicki), Agnieszka Litwa-Kozłowska (nauczycielka języka polskiego), Aleksandra Dobke (nauczycielka języka rosyjskiego oraz języka polskiego jako drugiego) oraz Anna Kordzińska-Grabowska (psycholożka, dyrektorka poradni psychologiczno-pedagogicznej).

Drugi panel dotyczył koordynacji działań samorządu i szkoły. Uczestniczyli w nim: Anna Listewnik (dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 57 Gdańsku), Mirosława Żołna (dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 2 w Żukowie), Dariusz Zalewski (dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Kartuzach), Krystyna Przyborowska (naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Gdyni) a także przedstawiciele samorządów OMGGS.

^{Panel dyskusyjny „Lepsza szkoła: jak skoordynować działania samorządu i szkoły”}

Europejska Platforma Integracji Miast

Konferencję zrealizowano w ramach EPIC - Europejskiej Platformy Integracji Miast. Jest to trzyletni projekt finansowany przez Unię Europejską z Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (AMIF). Jego celem jest włączenie imigrantów w życie mieszkańców naszego regionu poprzez utworzenie europejskiej sieci władz lokalnych oraz ich partnerów wdrażających.

Cele OMGGS realizowane w ramach projektu EPIC:

• Stworzenie sieci obejmującej organizacje pozarządowe i ogólnoeuropejskie stowarzyszenia i ich członków.
• Zrozumienie priorytetów władz lokalnych dotyczących integracji migrantów.
• Wzajemna wymiana wiedzy i praktyk poprzez spotkania i „job-shadowing”.
• Wyposażenie władz lokalnych w wiedzę specjalistyczną do wdrażania projektów pilotażowych na ich terytoriach.
• Promocja sieci poza EPIC z partnerami, którzy mogą wspierać integrację migracji.
• Promocja współpracy między władzami lokalnymi.
• Walka z mową nienawiści na temat migrantów i rozwijanie zdolności władz lokalnych w procesie walki z negatywnymi narracjami.
• Poprawa integracji migrantów na poziomie lokalnym.
• Stworzenie europejskiego wymiaru integracji migrantów.

Standard Minimum dla Imigrantów

11 maja 2020 r. samorządy zrzeszone w OMGGS przyjęły Standard Minimum w Integracji Imigrantów (SMI). Dokument jest zestawem działań, które powinna realizować każda gmina i powiat w metropolii. Znalazły się w nim takie kwestie, jak wsparcie zawodowe, porady prawne, kursy języka polskiego, przygotowanie szkół do przyjęcia uczniów z doświadczeniem migracji, a także szkolenia dla urzędników i utworzenie powiatowych zespołów ds. migracji.

Działania prowadzone w ramach dokumentu Standard Minimum w Integracji Imigrantów to między innymi:

• Utworzenie zespołów ds. migracji, zajmujących się monitorowaniem sytuacji związanej z osiedlaniem się migrantów w metropolii, rozwojem kompetencji instytucji publicznych oraz organizacją kursów języka polskiego, w oparciu o pracę bibliotek.
• Pilotażowy projekt “Szkoła włączająca uczniów z doświadczeniem migracji”, w którym bierze udział 30 metropolitalnych placówek: program szkoleniowy dla dyrektorów, wychowawców i nauczycieli języka polskiego, jako drugiego, szkoły wspomagane przez trenerów, edukatorów i metodyków.
• Spotkania i szkolenia dla pracowników socjalnych, urzędników wydziałów obywatelskich, pracowników biur obsługi mieszkańca.
• Wsparcie w poszukiwaniu zatrudnienia: spotkania z doradcą zawodowym, portal dla imigrantów szukających pracy prowadzony przez Agencję Rozwoju Pomorza.

Standard Minimum w Integracji Imigrantów składa się z 4 kroków: