Czy wyobrażasz sobie świat popkultury bez rowerów? Trudno dziś o bardziej rozpoznawalny motyw – od dzieciaków ze Stranger Things, które pędzą przez las na BMX-ach, po kultową scenę z E.T., w której bohater na rowerze unosi się nad ziemię, tworząc obraz, który stał się jedną z ikon kina lat 80.

Te momenty pokazują, że rower od dawna należy nie tylko do codziennego życia, ale i do zbiorowej wyobraźni. Przewija się przez ekran, scenę, modę, sztukę, historię i nawet politykę. Niepozorny, a jednak wszechobecny. Ikona wolności, stylu życia i wyobraźni.

Filmowy bohater drugiego planu
W filmie rower odgrywa wiele ról, od symbolu przygody, przez narzędzie ucieczki, po znak młodzieńczej niezależności. W “Złodziejach rowerów” to narzędzie pracy i symbol przetrwania. Bohater traci jedyny środek zarobku, a z nim poczucie godności. Film był manifestem realizmu, a rower jego dramatycznym bohaterem. W “Butch Cassidy and the Sundance Kid” Paul Newman jeździ na rowerze do dźwięków “Raindrops Keep Fallin’ on My Head”. To jedna z najbardziej urokliwych scen kina, która z humorem i lekkością przełamuje westernową konwencję.

_{kadr z filmu Złodzieje rowerów, Johnny Freak, Public domain, via Wikimedia Commons}

W Boyhood rower towarzyszy bohaterowi w różnych etapach dorastania, symbolizując zarówno dziecięcą wolność, jak i codzienne rytuały zmieniającego się życia. Rower w kinie rzadko gra główną rolę, ale kiedy się pojawia – niesie ze sobą coś więcej niż tylko ruch. Niesie znaczenie.

Sztuka i design
Pablo Picasso stworzył rzeźbę byka z siodełka i kierownicy. Głowa byka to jedno z jego najbardziej znanych ready-made’ów. Dzieło było rewolucyjne, pokazujące, że nawet odpady mogą stać się sztuką, jeśli spojrzymy na nie z odpowiednią perspektywą. Marcel Duchamp, prekursor konceptualizmu, w 1913 roku zaprezentował “Koło rowerowe”, pierwsze dzieło, które nie miało służyć żadnej funkcji poza samym istnieniem. Ai Weiwei, współczesny chiński artysta, stworzył instalację z setek splecionych rowerów, symbolizującą masowość, system i wolność. Dla niego rower to metafora życia pod nadzorem, ale też jego ucieczki.

_{Bicycle Wheel, Toohool, Public domain, via Wikimedia Commons}

Muzyka i rowerowy beat
Queen śpiewał “I want to ride my bicycle” i na zawsze wpisał rower w historię rocka. Teledysk z nagimi modelkami na stadionie był prowokacyjny i wywołał kontrowersje na całym świecie. Freddie Mercury śpiewał o wolności, niezależności i prawie do wyboru. Rower był metaforą życia na własnych zasadach.
Współczesne gwiazdy jak Billie Eilish, OK Go czy Tyler, The Creator pokazują rowery jako symbol luzu i dystansu wobec mainstreamu. Na Instagramie i TikToku rower to nie tylko środek transportu. To klimat, estetyka, vibe. Nie chodzi o sprzęt, ale o styl bycia.
Muzycy tacy jak Jack Johnson czy Lorde często jeżdżą na rowerze w czasie tras koncertowych. To ich sposób na kontakt z miastem i z samym sobą. Pharrell Williams i Flea z Red Hot Chili Peppers również traktują rower jako część codziennej rutyny. David Byrne, lider Talking Heads, znany jest z obsesji na punkcie rowerów. Jeździ nimi po Nowym Jorku, projektuje futurystyczne stojaki rowerowe w kształtach liter i instrumentów, a miejskie przejażdżki opisał w książce Bicycle Diaries. Dla niego rower to medium kontemplacji i obserwacji świata z poziomu ulicy.

Rowerzyści, politycy i osobowości
Albert Einstein lubił długie rowerowe przejażdżki i pisał, że życie jest jak jazda na rowerze. Żeby utrzymać równowagę, musisz być w ciągłym ruchu. To nie tylko anegdota. Dla Einsteina rower był medytacją i sposobem na oczyszczenie umysłu. Barack Obama wielokrotnie pojawiał się na rowerze w trakcie wakacji i kampanii.
Greta Thunberg, zanim zyskała rozpoznawalność, na protesty dojeżdżała właśnie rowerem. Ernest Hemingway pisał, że najlepiej poznaje się kraj, jadąc przez niego rowerem. Sting wspominał o wyprawach przez Newcastle, Matthew McConaughey jeździ z psem po Malibu, a Keanu Reeves porusza się rowerem po Los Angeles, unikając świateł fleszy.
Życie i moda
Rowerzyści mają swój styl. Od retro miejskich modeli z koszykiem po nowoczesne gravel bike’i i minimalistyczne szosówki. Marki takie jak Paul Smith, Levi’s czy Rapha projektują ubrania dostosowane do potrzeb cyklistów, funkcjonalne i estetyczne. W reklamach Apple, Coca-Coli czy Diora rower pojawia się jako symbol świadomego, wolnego stylu życia. Na wybiegach Chanel i Balenciagi rower bywa akcesorium, estetycznym znakiem zmiany.

Zobaczyć świat inaczej
Rower to bohater drugiego planu, który zmienia świat. W filmach, muzyce, sztuce, historii i codzienności. To wehikuł dzieciństwa, manifest wolności i lekarstwo niemal na wszystko. Czasem wystarczą dwa koła, by ruszyć przed siebie i zobaczyć świat inaczej, a może i siebie na nowo.